Беларускае заканадаўства прадугледжвае, што журналісты замежных сродкаў масавай інфармацыі маюць права ажыццяўляць прафесійную дзейнасць толькі пры наяўнасці акрэдытацыі, якая выдаецца Міністэрствам замежных спраў (арт. 35 Закона «Аб сродках масавай інфармацыі»).
У пункце 15.2 Палажэння аб парадку акрэдытацыі ў Рэспубліцы Беларусь журналістаў замежных сродкаў масавай інфармацыі пералічваюцца падставы для пазбаўлення акрэдытацыі журналіста ў выпадках:
- Паўторнага на працягу года парушэння вызначаных правіл акрэдытацыі альбо распаўсюду звестак, якія не адпавядаюць рэчаіснасці, прыніжаюць гонар і годнасць грамадзян і (або) іншых асоб;
- Парушэння журналістам замежнага сродку масавай інфармацыі заканадаўства Рэспублікі Беларусь і гэтага Палажэння.
МЗС Беларусі неаднаразова выкарыстоўвала гэтыя шырокія і фактычна неабмежаваныя паўнамоцтвы, каб пазбаўляць акрэдытацыі замежных журналістаў. Для замежных грамадзян гэта прыводзіла да іх дэпартацыі з Беларусі і забароны на ўезд на працягу пэўнага тэрміну. Часцяком пазбаўленне акрэдытацыі ішло адразу за вострымі рэпартажамі пра сітуацыю ў Беларусі.
Так, першым быў пазбаўлены акрэдытацыі і з прычыны гэтага дэпартаваны з краіны ў 1997 годзе карэспандэнт расійскага тэлеканала НТВ Аляксандр Ступнікаў, які падрыхтаваў рэпартажы пра жорстка разагнаную міліцыяй масавую акцыю пратэсту супраць падпісання дамовы аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі.
У 2004 годзе МЗС Беларусі пазбавіла акрэдытацыі чатырох супрацоўнікаў карпункта расійскага тэлеканала «Расія», абвінаваціўшы іх (у прыватнасці, Дзмітрыя Пятрова) у завышэнні колькасці ўдзельнікаў акцыі апазіцыі. Яны таксама былі вымушаныя пакінуць Беларусь.
Сярод прычын для пазбаўлення акрэдытацыі і дэпартацыі таксама фігуравалі адміністрацыйныя правапарушэнні, якія не маюць ніякага дачынення да заканадаўства аб СМІ.
Падобны выпадак адбыўся ў 2011 годзе з рэдактарам расійскага праваабарончага інфармагенцтва «Свабода» Аляксандрам Лашманкіным, які ехаў у Беларусь для асвятлення судовых працэсаў над удзельнікамі «масавых беспарадкаў» і магчымых вулічных акцый пратэсту. Ён быў зняты з цягніка пасля ўезду ў Беларусь у горадзе Орша транспартнай міліцыяй і затым прыцягнуты да адказнасці за «нецэнзурную лаянку пры затрыманні». Cуд прызначыў яму пакаранне ў выглядзе трох сутак адміністрацыйнага арышту. Гэта стала падставай для пазбаўлення яго акрэдытацыі беларускім МЗС і дэпартацыі з краіны.
Нават наяўнасць акрэдытацыі не з'яўляецца для замежных журналістаў гарантыяй магчымасці працаваць у Беларусі. Даволі часта беларускія ўлады забараняюць уезд у краіну «непажаданым» замежным журналістам. Напрыклад, у 2005 годзе карэспандэнтцы польскага тэлеканала TVP анулявалі візу пры спробе заехаць у Беларусь, нягледзячы не наяўнасць гадавы акрэдытацыі МЗС. Аналагічныя выпадкі адбыліся з карэспандэнтам польскай «Gazety Wyborczej» Вацлавам Радзівіновічам, супрацоўнікамі ўкраінскага тэлеканала «5 канал» Андрэем Жыгуліным і Віталём Дарашэнкам і шэрагам іншых замежных журналістаў.
