Затрыманым за пратэсты мяняюць артыкул на «масавыя закалоты»

Акцыя супраць фальсіфікацыі прэзідэнцкіх выбараў. Менск, Беларусь. 30 жніўня 2020 года. Фота: Get­ty Images

Праваабаронцы паведамляюць, што ў Беларусі частку затрыманых за пратэсты пачалі пераследаваць ужо не толькі паводле артыкулу 342 Крымінальнага кодэксу («Удзел у дзеяннях, што груба парушаюць грамадскі парадак»), але і больш жорсткага, 293-га артыкулу КК («Удзел у масавых закалотах»).

Такая замена артыкулаў, імаверна, звязаная з тым, што з моманту некаторых акцыяў мінула пяць гадоў, і тэрмін даўніны паводле арт. 342 скончыўся.

Аднак пераслед працягваецца – і цяпер людзям пагражаюць значна большыя тэрміны: ад 3 да 8 гадоў за ўдзел у масавых захкалотах і ад 5 да 15 гадоў – за іх арганізацыю.

Такое развіццё падзеяў праваабаронцы прадказвалі яшчэ ў ліпені гэтага года, калі было зразумела, што тэрмін даўніны паводле артыкулу 342 хутка выйдзе.

На гарачай лініі праваабарончага цэнтру «Вясна» тады адзначалі: калі затрыманні паводле 342-га артыкулу спыняцца, то ўзровень рэпрэсіяў можа зменшыцца. Аднак улады, падкрэслівалі праваабаронцы, могуць пачаць выкарыстоўваць іншыя артыкулы, напрыклад, 293 – «Удзел у масавых закалотах», дзе тэрмін прыцягнення да адказнасці больш працяглы. Застаецца і панятак экстрэмізму, якое трактуецца вельмі шырока і часта выкарыстоўваецца для абмежавання свабоды слова.

У «Вясне» падкрэслівалі: улады, імаверна, стаяць перад выбарам не замяняць 342‑ы артыкул нічым, што прывядзе да змякчэння рэпрэсіяў ці знайсці новыя падставы для пераследу. Падобна, выбралі другі варыянт.