Чаго чакаць незалежным СМІ (парадыгма на пару гадзін)

­­­­Пазначым.

- Галоўная тэма: вяртанне ў дзярж­аўныя сістэмы распаўсюду «Народнай волі» і «Нашай Нівы».

- Гал­оўна­е п­ытанне: ці ёсц­ь гэт­а паказ­чыкам пачатку лібералізацыі ў сферы СМІ ці толькі дэманстратыўным крокам наперад, за які­м могуць пайсці і два назад?

Нельга зазірнуць у будучыню і дакладна сказаць, што адбудзецца заўтра і ці будзе наогул гэтае «заўтра». Не заўсёды можна ацаніць і тое, што здзяйсняецца сёння ці адбылося ўчора. Калі гавораць­ эмоцыі і чаканні, розум звычайна блукае паміж версіямі, як між трох соснаў (у нашым выпадку — нават дзвюх). Любую падзею можна расцэньваць абсалютна з супрацьлеглых пазіцый. Паглядзіце, напрыклад, на закаханых («заангажаваных»): як яны схільныя памыляцца, калі не ўпэўненыя, калі спадзяюцца і адначасова баяцца памыліцца. (Як памыляюцца ўпэўненыя — тэма асобная).

І ўсё ж паспрабуем асэнсаваць, што мы маем зараз. І параўнаць з тым, што мелі, што спадзяваліся атрымаць ці, насупраць, рызыкавалі страціць.

Сродкаў масавай інфармацыі тычацца два пункты тактычных саступак (ці стратэгічных прарываў (?)) афіцыйнага Мінску.

Першы: вяртанне ў дзяржаўныя сістэмы распаўсюду і беларускія друкарні двух выданняў (адно з якіх, заўважым, і без таго друкавалася на Беларусі, — і гэта дэманструе ці то ступень падрыхтоўкі зыходных дакументаў уладамі, ці іх шчырасць у перамовах з Захадам).

Другі пункт: сённяшні (24.11.08.) «круглы стол» пад эгідай АБСЕ на тэму «Інтэрнет-СМІ: выклікі XXI стагоддзя». Разглядаць гэты пункт у кантэксце галоўнага пытання асаблівага сэнсу не мае: гэта, хутчэй, крок насустрач з боку Еўропы: падзяліцца ведамі, абмеркаваць сумесна. Таму сканцэнтруемся на першым.

Ці добра, што «НН» і «НВ» вернуцца ў шапікі і ў падпіску?
Безумоўна. Калі, нарэшце, вернуцца.
Але ці з’яўляецца гэта прынцыповым вырашэннем праблемы дыскрымінацыі незалежных СМІ (яшчэ больш за дзесятак якіх маюць тыя самыя праблемы)?
Безумоўна… што? Не? Ці — не безумоўна?

Надзеі ўжо з’явіліся, але ж нездарма грэкі (старажытныя) казалі, што надзея — горшы вораг.

Інфармацыя для роздуму.
Месяц таму БАЖ вызначыў некалькі крытэраў паляпшэння сітуацыі ў галіне свабоды выказвання і прывёў паказчыкі руху да выканання гэтых крытэраў:
1. Забеспячэнне роўных эканамічных умоваў для СМІ розных форм уласнасці.
2. Забеспячэнне рэальнага доступу да інфармацыі.
3. Прывядзенне беларускага заканадаўства ў адпаведнасць з міжнароднымі прававымі нормамі.

Дык вось. Пакуль гаворка Беларусі і Еўр­опы — падкрэсліваю, гаворка! — ідзе пераважна аб першым пункце, прычым тычыцца толькі двух выданняў — так, знакавых, але ж толькі двух з паўтара дзесяткаў!
Пра другі пункт — не журналістам расказваць.

Па каментар наконт трэцяга пункту можна звярнуцца да прадстаўніка АБСЕ па свабодзе СМІ (офіс якога, між іншым, і з’яўляецца адным з арганізатараў «круглага стала» аб Інтэрнет-СМІ).

Параўнай­це, што прапанаваў офіс Харашці яшчэ на пачатку 2005 года, з тым, што адбылося:

Параўнанне з 2005 годам яскрава дэманструе накіруна­к, у якім рухалася дзяржава апошнія гады.
Дык чаго ж чакаць незалежным СМІ сёння­?
Адказаў можа быць шмат, а значыць — ніводнаму з іх вялікага даверу няма. Акрамя, здаецца, аднаго, вядомага: спадзявацца на лепшае, але рыхтавацца да горшага.

І хай сабе мы памылімся!