• Актуальнае
  • Медыяправа
  • Карыснае
  • Кірункі і кампаніі
  • Агляды і маніторынгі
  • Рэкамендацыі па бяспецы калег

    Таццяна Равяка: Я не жалезная лэдзі! Праваабаронца расказвае пра свой лёс і выпрабаванні, прыгажосць і боршч

    Таццяна Равяка нарадзілася ў маленькім пасёлку Мірны, але жыла яна там зусім нядоўга, бо бацькі пераехалі ў Салігорск. Таму яе жыццё «было напалову вясковае і часткова правінцыйна-прамысловае».

    http://baj.media/wp-content/uploads/2023/08/raviaka300513.jpg

    Мова бабулі

    Практычна кожныя выходныя і лета — вёска і бабуля, якая выхоўвала мяне да школы, бо ў дзіцячы садок я не хадзіла. Вёска — гэта немалы складнік майго жыцця. Гэта ў тым ліку і беларуская мова. Калі з вёскі пераязджалі ў горад, усе імкнуліся сваёй беларускай мовы пазбавіцца. У школе я размаўляла па-руску, а беларуская мова заставалася мовай бабулі.

    Бацькі

    У мяне звычайная сям’я. Мая матуля працавала ў краме прадавачкай, а тата — кіроўцам. Яны людзі простыя, і каштоўнасці, якія імі закладаліся, былі кансерватыўна-сямейныя.

    Я была паслухмянай і ціхай

    У дзяцінстве я была паслухмянай дзяўчынкай. У нас шматдзетная сям’я — чацвёра дзяцей. Я была другой. Яшчэ ёсць старэйшая сястра. Яна ў нас далікатная і капрызная, а я — паслухмяная і ціхая. У сям’і заўсёды выхоўвалася пачуццё ўзаемнай адказнасці адно за аднаго.

    «Паляванне на лісіц»

    Я вучылася добра, былі толькі 2 чацвёркі: па хіміі і англійскай мове. Я люблю англійскую мову, але зараз на ёй не размаўляю, бо выкладалася яна не як мова стасункаў, а як мова практыкаванняў. У школе я займалася такім папулярным тады відам спорту, як спартыўнае радыёарыентаванне — паляванне на лісіц. Калі ў 10 класе ўсе здавалі іспыты, я адстойвала імя Бацькаўшчыны на чэмпіянаце СССР. Калі надышоў час паступаць ва ўніверсітэт, падумаўшы, абрала філфак і меркавала, што буду настаўніцай.

    Я вучылася ў часы перабудовы

    Маё грамадска-палітычнае жыццё пачалося пасля паступлення ва ўніверсітэт. Такія цудоўныя людзі, як Паліна Сцепаненка, Мірык Адамчык, Сева Рагойша і іншыя сябры, далі мне вялікі штуршок да пазнання літаратуры. Я вучылася ў 1985–1990, у часы перабудовы і першых хваляванняў.

    Ніколі не думала, што стану праваабаронцай

    У 1990 я нарадзіла дзіця і «выпала» з жыцця на нейкі час. Узнавілася мая сацыяльная актыўнасць, калі ў 1991 адчыняўся Музей Максіма Багдановіча, куды мяне ўзялі на працу. Гэтая падзея вызначыла вектар майго жыцця. Той час быў вельмі палітызаваным: пачаліся пратэсты, рэферэндумы, разгоны і дэманстрацыі. Алесь Бяляцкі на той час быў дырэктарам музея, і пэўная частка яго грамадскай дзейнасці адбывалася на тэрыторыі музея. Тыя, хто хацеў, аказваў дапамогу. Людзі прыносілі перадачы проста ў музей. Калідоры былі застаўлены скрынямі з макаронай і тушонкай. У 1998 стала зразумелым, што трэба рабіць нейкі выбар, Алесь сыходзіў з музея, бо быць кіраўніком культурнай дзяржаўнай установы і адначасова займацца праваабарончай ініцыятавай («Вясна-96») ужо было немагчыма. І калі ён сыходзіў, то прапанаваў сысці разам з ім. Я сумнявалася, бо, што ўяўляюць з сябе правы чалавека, я не ведала. Тады ён сказаў: «Таня, пісаць умееш? Тады будзеш пісаць». Бо тое, што адбывалася, патрэбна было нейкім чынам фіксаваць. Потым я скончыла вышэйшы міжнародны курс па правах чалавека ў Варшаве, які паставіў на месца ўсё ў маёй галаве. Я ніколі не думала, што жыццё мяне прывядзе ў праваабарончую дзейнасць.

    Ці патрэбны табе ўсе гэтыя выпрабаванні?

    Перад тым як ісці працаваць у праваабарончую арганізацыю, трэба дакладна адказаць сабе на пытанне, ці патрэбныя табе выпрабаванні, якія будуць суправаджаць цябе ўсё жыццё. І калі твой унутраны голас барацьбы за справядлівасць перамагае, то рабі гэты крок. Калі па тэлебачанні паказваюць праваабаронцаў як лю-дзей, якія толькі ездзяць па замежжы і нібыта паклёпнічаюць на нашу Радзіму, то гэта зусім не так. Гэта вельмі сур’ёзная праца, і ты ра-зумееш, што за кожнае сваё слова ты адказваеш.

    Бацькі хацелі простага і бяспечнага жыцця для дзяцей

    Я разведзеная, з мужам мы пражылі амаль 10 гадоў. Мы маем з ім дачку. І адразу скажу, што мая грамадская дзейнасць не мела дачынення да разводу. Дачка — гэта тая частка сям’і, з якой я сутыкаюся штодня. А ўся сям’я ў нас вялікая: сёстры, брат, у кожнага свае дзеці, унукі. Не ўсё так проста, і не заўсёды ёсць разуменне, навошта мне гэта трэба. Бацькі хацелі для сваіх дзяцей простага і бяспечнага жыцця. Але ніколі яны мне не сказалі, што я раблю нешта не так. Яны заўсёды мяне падтрымліваюць.

    «Каб ты была проста дома»

    Мая дачка з дзяцінства расла сярод тых людзей, з якімі я працую і сябрую. Ёй зараз 23 гады. З дзяцінства яна ведае Алеся Віктаравіча Бяляцкага. Нядаўна яна мне сказала: «Мама, мне ўсё жыццё не хапала таго, каб ты была проста дома, каб ты, як іншыя мамы, гатавала сняданак, абед і вячэру. Ты зрываешся і кудысьці ляціш. У цябе заўсёды былі справы, якія былі калі не важнейшымі за мяне, дык такімі ж істотнымі, і мне было крыўдна. Я цябе заўсёды буду любіць і падтрымліваць, але для сваёй сям’і я не абяру такі шлях».

    Я таксама гатую боршч

    Я таксама гатую боршч, маю парадак дома. У мяне самы звычайны побыт і самая звычайная адказнасць перад блізкімі. Але мне, пэўна, трэба яшчэ нешта іншае ў гэтым жыцці, і яно не замыкаецца на сямейных абавязках.

    Шукаць усе шляхі, каб змякчыць удар

    Самым вялікім урокам, які дала мне мая праца, стала разуменне таго, што трэба не толькі спачуваць пацярпелым, а яшчэ шукаць усе шляхі, каб змякчыць удар, дапамагчы практычнымі дзеяннямі. Разам з тым, падзеі 2006, 2010 я заўсёды параўноўвала з папярэднім досведам (трагедыя на Нямізе, лёсы зніклых) і казала сваякам пацярпелых, што ўсё нармальна, галоўнае — іх родныя жывыя і здаровыя, а тое, што за кратамі — гэта часова.

    Дзяржава абавязана вам, а не вы ёй

    Сказаць, што я калі-небудзь хацела змяніць працу, то такога не было. Хацела толькі перанакіравацца з балючай тэматыкі арыштаў на адукацыю. Не будзе такога «бац», каб мы прачнуліся і зразумелі, што правы чалавека належаць кожнаму. Ідэалогія падпарадкавання асобы дзяржаве ў нас дамінуючая. Яна вычышчае ў свядомасці людзей разуменне сябе як асобы, надзеленай усімі правамі. Дзяржава абавязана вам, а не вы ёй. Інтуітыўна людзі адчуваюць падсвядомы дыскамфорт ад таго, што ім нечага не хапае. Беларусы сябе проста недаацэньваюць.

    Раблю зарадку і хаджу ў басейн

    Я прачынаюся рана, а 6:30. Раблю зарадку, хаджу ў басейн. Апошнія 5 месяцаў, калі мы працавалі па дамах, то працоўны дзень пачынаўся з таго моманту, як ты прачнуўся, а сканчаўся ў момант адыходу да сну. Цяпер, калі мы маем свой офіс, расклад працы стаў больш упарадкаваным.

    Не люблю, калі я сабе не падабаюся

    У свае 45 гадоў я павінна думаць пра здароўе і знешні выгляд, бо я застаюся жанчынай. Я амаль не фарбуюся, бо мой лад жыцця вельмі актыўны і ўся гэтая «прыгажосць» на мне абавязкова размажацца. Нічым асаблівым дзеля сваёй знешнасці не карыстаюся. Раблю, праўда, розныя фізічныя практыкаванні. Я хаджу да касметолага, але толькі ў 45 гадоў вырашыла да яго завітаць. Не люблю, калі я сабе не падабаюся. Мой стыль адзення больш спартыўны, але апошнім часам сталі падабацца спадніцы і сукенкі, можа, гэта такі псіхалагічны супраціў ад негатыву, якім напоўнена жыццё. Шопінг не па мне, прыходжу ў краму заўсёды з разуменнем таго, што мне трэба. Шопінг мяне стамляе. Псіхалагічную разгрузку я знахо-джу ў збіранні грыбоў і нават рыбалку люблю. А яшчэ я люблю мяса і агародніну і абсалютна абыякавая да ўсяго салодкага.

    Мы звычайныя людзі

    Я і плачу, і хвалююся. Я не жалезная лэдзі. Я хачу, каб у людзей было нармальнае ўспрыманне праваабаронцаў, каб яны разумелі, што мы звычайныя людзі са звычайным жыццём. І не было ўяўлення, што мы дзіўныя людзі, якія, акрамя цытавання Міжнароднага пакта аб грамадзянскіх і палітычных правах, нічога ў жыцці не бачаць.

    ***

    Таццяна Равяка — праваабаронца, працуе ў цэнтры «Вясна». Нарадзілася 17 студзеня 1968 у Салігорскім раёне. Разведзеная. Мае 23-гадовую дачку.

    Самыя важныя навіны і матэрыялы ў нашым Тэлеграм-канале — падпісвайцеся!
    @bajmedia
    Найбольш чытанае
    Акцэнты

    Как найти и удалить свои старые комментарии в Instagram, Telegram, YouTube, TikTok и «Вконтакте»

    «Медиазона» подготовила инструкцию по удалению старых комментариев в соцсетях — от Instagram до Youtube.
    12.02.2024
    Акцэнты

    30-годдзе за кратамі — сёння ў зняволенай журналісткі Кацярыны Андрэевай дзень народзінаў

    Кацярына Андрэева мусіла сустрэць «круглую» дату на волі — 5 верасня 2022 года сканчаўся яе несправядлівы тэрмін у калоніі. Але не. 7 красавіка 2022-га сям’і палітзняволенай журналісткі стала вядома, што ёй выставілі новае абвінавачанне. 13 ліпеня 2022 года Кацярыну прызналі вінаватай «у выдачы замежнай дзяржаве, міжнароднай альбо замежнай арганізацыі ці іх прадстаўніку дзяржаўных сакрэтаў Рэспублікі Беларусь». Суддзя Гомельскага абласнога суда Алег Харошка прызначыў ёй яшчэ 8 год пазбаўлення волі.
    02.11.2023
    Акцэнты

    «Юмор может работать как подорожник». Топ самых ярких сатирических проектов Беларуси

    12.12.2023
    Кожны чацвер мы дасылаем на электронную пошту магчымасці (гранты, вакансіі, конкурсы, стыпендыі), анонсы мерапрыемстваў (лекцыі, дыскусіі, прэзентацыі), а таксама самыя важныя навіны і тэндэнцыі ў свеце медыя.
    Падпісваючыся на рассылку, вы згаджаецеся з Палітыкай канфідэнцыйнасці