Каця Пытлева: журналісту падчас вайны важна трымаць галаву халоднай

Пра маўчанне ў сацсетках

Я не разумею, як можна, калі чалавек дакладна ведае, што Украіна цяпер пакутуе, пра гэта маўчаць.

Зараз грамчэй гаворыць прапаганда.

Апошнім часам я чытаю шмат сацыяльных даследванняў. Адносна іх, людзі у першую чаргу давяраюць сваім сябрам і знаёмым. Большасць людзей у Беларусі страціла давер да тэлебачання, такі сабе зараз давер сацсеткам. Таму важна, каб прымнажаць дабро, гаварыць з блізкім і пра тое, што адбываецца вакол, пісаць пра гэта.

Лічу, што зараз маўчанне — гэта саўдзел у вайне, саўдзел ва ўсіх гэтых злачынствах.

Пра стандарты ў сучаснай журналістыцы

Нягледзячы на тое, што зараз ідзе вайна, нікуды не дзеліся такія стандарты журналістыкі, як аб’ектыўнасць і нейтральнасць.

Цяпер многія СМІ даюць навіну і робяць прыпіску “ва ўмовах вайны вельмі складана праверыць інфармацыю” ці “праціўнікі склоны прымяньшаць свае страты і прыпавялічваць свае перамогі”. Гэта добра, бо ёсць цудоўная фраза: “На вайне першай памірае праўда”.

Журналісту ў гэтым дачыненні важна, калі ты робіш выпускі, агляды ці рыхтуешся да якіх-небудзь інтэрв’ю, трымаць галаву халоднай на колькі гэта магчыма.

І не вясціся на нейкія эмацыйныя публікацыі ці дадзеныя, якія раз-пораз з’яўляюцца.

Зразумела, як чалавек ты не можаш на іх не рэагаваць, але важна дачакацца афіцыйнага падцверджання афіцыйных бакоў ці прывесці меркавванне абодвух бакоў. Маўляў, вось гавораць адны, вось другія, а вывады рабіце самі.

Пра расійскія незалежныя СМІ

Доўгі час мне было цікава, як у Расіі развіваецца дэмакратычны рух, як дзейнічае апазіцыя. На працягу гадоў трох я слухала-глядзела расійскія незалежныя СМІ. Пасля на пэўны тэрмін яны зніклі з майго жыцця, бо пачаліся беларускія  падзеі 2020 года, не да таго было.

Але недаўна ў Расіі таксама пачалася зачыстка СМІ. Пакуль не такія жорсткія, на мой погляд, як у Беларусі, бо журналісты яшчэ працуюць у краіне, і законы там не такія драконаўскія, як у Беларусі. Я звярнула ўвагу на тое, як змянілася мова СМІ, якія засталіся ў Расіі і імкнуцца працягваць працаваць.

І мне вельмі падабаецца, які прафесіяналізм расійскія незалежныя журналісты ў гэтым праяўляюць, нягледзячы на ўсе абмежаванні.

Яны імкнуцца аперыраваць фактамі, весці дыскусіі і агучваць пазіцыі розных бакоў. Пры гэтым паводле новых законаў яны не могуць называць гэта вайной (бо па «законапраекце пра фейкі» на журналіста могуць завесці крымінальную справу і пасадзіць за краты на тэрмін да 15 гадоў — рэд.)

Мажліва, гэта таксама справа часу і расійскім журналістам таксама прыкрыюць гэтую лавачку. Аднак яны робяць усё, што могуць. І для расіян, у якіх няма іншай магчымасці ці яны прызвычаіліся атрымліваць інфармацыю менавіта з гэтых незалежных СМІ, тое для іх хоць штосьці.

Пры гэтым усё роўна ў Расіі не так заўважна, што яны там пад наймоцнымі рэпресіямі.

Паглядзіце: яны працуюць, і значыць у ніх, калі яны на волі, не такія рэпрэсіі, як у Беларусі.

Пра працу для беларусаў з замежжа

Гэта тая пупавіна, што звязвае з Беларуссю. Яе немагчыма разарваць.

Вось гэтая праца яшчэ больш умацоўвае тую повязць, нават негледзячы на тое, што я не дома ўжо 2 гады.

Мы працуем для новай Беларусі і, як толькі ў нас будзе магчымасць,  працягнем рабіць сваю справу ў новай Беларусі.

Лічыце, што мы зараз робім усё магчымае, каб падрыхтаваць для гэтага базу. У нас для гэтай мэты ёсць час, жаданне, рэсурсы – у першую чаргу, чалавечыя.

Тут няма гаворкі пра адкладзенае жыццё.

Калі б не было эміграцыі, мы усё роўна стварылі б Malan­ka, толькі ўжо на тэрыторыі Беларусі. Гэта спрасціла б многія моманты, дапамагло б ствараць больш разнастайны кантэнт. І зараз мы працуем над тым, што будзем адным з – на шчасце, адным з многіх! – незалежных, цудоўных, прафесійных медыя новай Беларусі. Нашы старанні — гэта  ўсё на сёння і на будучае.

Чытайце яшчэ:

Фёдар Паўлючэнка з Reform.by: Якасць беларускай журналістыкі застаецца высокая

Як слуцкая журналістка перайшла на беларускую мову і што з гэтага выйшла

Святлана Гарда: «Акумулюем свае сілы, бо дома яны нам вельмі спатрэбяцца»