Гімн Беларусі ўперамешку з мацюкамі і пад грукат дубінак. Карэспандэнтка «НН» Кацярына Карпіцкая піша пра свае 15 сутак

Калі жывеш у Беларусі, здаецца, ужо даўно гатовы да затрымання ў любы момант. Асабліва ў гэтым годзе. Асабліва, калі ты маеш дачыненне да журналістыкі. Праўда, ніколі не чакаеш, што цябе затрымаюць так бяздарна і нізка — на прыпынку з сяброўкамі.

…да 100-кі адна хвіліна, мы хутка павінны быць на выставе ў галерэі «Ў» (яе ж хутка зачыняюць, трэба паглядзець апошнюю ў гісторыі экспазіцыю). Але замест жоўтага буса нас забірае з прыпынка шэры — трое мужчын у цывільным з мяккай сілай адводзяць нас у сваю «карэту» для «установления личности». Высвятляць яе прыйдзецца 15 сутак.

Дзея першая: РУУС, дзе няма найлепшых супрацоўнікаў

У Маскоўскае РУУС нас прывозяць пасля перасадкі з буса ў «стакан» аўтазака. Тэлефоны на вачах прымушаюць выключыць і пасля схаваць у сумкі, якія застаюцца побач з супрацоўнікамі міліцыі. Права на званок — выключана, нехта толькі паспявае націснуь сос-сігнал. Хто «тармозіць», таго на руцэ адзначаюць серабрыстай фарбай (гэта азначае, што цябе ўжо дакладна будуць судзіць, як высвятляецца пазней). Жанчына гучна крычыць, што ў яе клаўстрафобія, ёй нельга знаходзіцца ў замкнёнай прасторы, але каго гэта хвалюе?

У Маскоўскім РУУСе апынулася каля дзясятка жанчын. Іх затрымалі, таму што яны неслі ў руках букеты кветак. Гэта ў Беларусі-2020 стала правапарушэннем. Адна з жанчын толькі-толькі паспела купіць букет у бабулі на Камароўцы, а яшчэ піражкі, каб завезці старой маці. Яшчэ адна несла кляновае лісце. У іншай затрыманай у руках не было нічога. Але куртка — чырвоная. Колер — з катэгорыі падазрона-забароненых. Нас «ахоўвае» адразу чатыры супрацоўнікі. Частка — у балаклавах, якія не здымаюцца, здаецца, ніколі.

У актавай зале, дзе мы чакаем свой лёс, заўважаю адсутнасць фотаздымкаў у рамках на дошках гонару: «Лучшие по профессии», «Лучшие спортсмены». Задаю пытанне пра прычыны такой пустэчы міліцыянеру: у вас што, хіба, скончыліся найлепшыя?

— Это все в целях безопасности. Где гарантия, что вы потом не найдете этих людей и не будете им «мстить»?

Менавіта праз страх помсты я яшчэ не раз пачую: «Ну, это же не мы вас задержали, это сотрудники ОМОН вас привезли». А яшчэ пастаянна, на працягу 15 сутак, буду чуць пра кактэйлі Молатава, якія міліцыянеры пастаянна канфіскуюць у беларусаў і такім чынам ратуюць краіну (і сябе). Толькі як гэта ўсё роўна тычыцца затрымання жанчын з кветкамі ці, напрыклад, журналістаў?

Большую частку людзей апытваюць і адпускаюць. Застаюцца тыя, хто праходзіць па адміністратыўцы не першы раз, журналісты. У тым ліку карэспандэнт з Расіі Раман Папкоў (ён пасля адсядзіць 15 сутак і будзе дэпартаваны). Пад вечар да нашай дружнай кампаніі дадаецца музыка Паша Аракелян: ён граў у дворыку песні з мульцікаў, а яны, на думку ахоўнікаў правапарадку, распальваюць рэвалюцыйны дух. Такога небяспечнага злачынцу дастаюць з машыны на хаду, ствараючы на дарозе аварыйную сітуацыю.

Мы не абедалі і не вячэралі. Перадачы ў РАУС не прымаюць. Два міліцыянеры ўслых выбіраюць піцу і пачанаюць, як ім здаецца, смешна жартаваць:

— О, ну вот выйдет журналистка и напишет потом: «Супрацоўнікі Маскоўскага РУУС не падзяліліся з намі піцай».

Што ж, вы прасілі — пішу.

***

Пратакол складаюць нават на Аракеляна, які прыехаў нашмат пазней, а мяне ўсё ніяк не клічуць на апытанне. Я нагадваю пра сябе разы чатыры. Мне кажуць: хутка. Але потым у мяне проста забіраюць асабістыя рэчы, выцягваюць шнуркі, накладаюць арышт на тэлефон — і вось нас ужо перавозяць на Акрэсціна. Гэта субота, і там ужо нейкі хаос.

У ім, не жадаючы губляць час на абрыванне шнуркоў з маёй курткі, губляюць яе саму. Больш за два тыдні я правяду у адной байцы — у тым ліку гадзінамі на вуліцы і ў камеры са зламаным акном.

Дзея другая: ізалятар часовага ўтрымання на Акрэсціна, адкуль выпускаюць да суда п’яніц і зладзеяў, каб вызваліць месцы пад пратэстантаў

З сяброўкай нас раздзяляюць, размяшчаюць на розных паверхах ІЧУ. Са мной у камеры — маркетолаг, перакладчыца з нямецкай, інжынерка і… жанчына, якая ўжо не першы раз трапляецца за бойку з братам. Пад алкаголем.

У нядзелю, 8 лістапада, калі на маршы адразу хапнуць больш за тысячу беларусаў, «буйную», як і, напрыклад, жанчыну, якую затрымалі за крадзеж джын-тоніка, выпусцяць без суда са словамі: «Освобождаем место для более достойных». Годныя — гэта, напрыклад, медыкі, якіх у суседніх камерах мінімум з дзясятак.

***

Есці акрэсцінскую ежу нават пасля сутак без яе — складана. Рыбная катлета — гэта, напрыклад, хлеб ды косткі ад рыбы. Пры тым яна заўсёды напалову халодная. У нашай камеры працякае кран, і пад ракавінай пастаянна стаіць вялікая лужына. Пры гэтым ў ІЧУ хаця б цёпла, нават душна. Настолькі, што ва ўсіх падскоквае ціск: нават у мяне ён пад 150, хаця заўсёды нізкі. Медыкі прыходзяць не адразу, нават па просьбе, калі доўга грукаеш у дзверы. Пасля даюць пару таблетак (аспірын на ўсе выпадкі). Пераправяраць ваш стан дакладна ўжо не будуць.

Праз такую духату просім не зачыняць «кармушку», але штораз знаходзіцца супрацоўнік з сіндромам начальніка, які імкнецца ёй бахнуць.

***

На драўлянай лаўцы вінцікам, які вываліўся са стала, крэмзаецца гісторыя: жнівень-2020 — студэнты, 01.11 — беларусы, 07.11 — «цветочницы», 08.11 — журналісты… Самае складанае — не рабіць нічога.

У вас няма ні кніжак, ні сканвордаў, ні ежы, ні грабянцоў, ні нават запасной бялізны, каб заняцца мыццём. І поўнае няведанне таго, што адбываецца звонку.

***

Начное святло гарыць занадта ярка і проста ў вочы — не губляемся і заклейваем яго парай пракладак, рассунутых па кішэнях. Калі ёсць запасная медыцынская маска, можна яе нацягнуць на вочы.

***

Ізалятары і турмы, відаць, адзінае месца, дзе гендарная няроўнасць працуе на карысць жанчын. Дзяўчат кашмараць менш. Каб сарвацца на хлопцаў, дастаткова задаць накачанаму супрацоўніку пытанне: «Чаму няма гарбаты на вячэру, як належыць правіламі?». І вось ён ужо дастае дубінку, адкрывае камеру і пачынае раўці на ўвесь калідор:

— Встали, б***ть! Пи**расы, б***ть! Положено вам, на**й? Вам и матрасы днем не положены. И много чего еще. Вынесли матрасы сюда ко мне, на**й, будете спать без них.

Хаця, канечне, стаўленне шмат у чым залежыць ад змены. Ëсць супрацоўнікі, якія і пажартаваць могуць, і па-чалавечы ставяцца. А ёсць тыя, хто гыркае, як на злачынцаў, яшчэ да суда. Часам у кармушку можа пагрукацца нехта на «пагаварыць». Часцей — размовы ідэалагічна правільныя, відаць, у мэтах перавыхавання.

Адзін з супрацоўнікаў у камуфляжы і кепцы з актуальным дзяржаўным сцягам доўга даказвае медыкам, што іх салідарнасць не патрэбная нікому, дактары павінны працаваць, а не займацца фігнёй. І раз яны выходзяць на акцыі — значыць, не сапраўдныя дактары. Знянацку прыводзіць у абарону слушнасці сваёй палітычнай пазіцыі дзіўную матэматыку: «Всего у нас 6 миллионов избирателей, за Лукашенко проголосовало 3 миллиона с небольшим, за Тихановскую и против всех — 2 миллиона — так и получилось у президента 80%». Чалавек блытаецца нават у афіцыйных выніках.

Турэмная замалёўка Кацярыны Карпіцкай

Дзея трэцяя: суды з ілжэсведкамі

Трох дзяўчат, што сядзелі разам са мной, судзяць за 10 хвілін. Прызнаеш віну ці не, ёсць доказы ці не — няважна: усім даюць 15 сутак. На нядзельным маршы затрымалі зашмат людзей, часу на іх не стае, разбірацца няма калі. Прысуды проста штампуюцца: ананімныя сведкі ці не з’яўляюцца зусім, ці стаяць проста за спінай затрыманых і хлусяць, адпрацоўваючы лжэсведчанні адразу на многіх запар. Адзін мужчына пасля прысуду не вытрымлівае і кажа сведкам:

— Да вы бы могли меня хоть расстрелять, но врать-то зачем? Меня же в указанном вами месте даже не было, и задерживали меня не вы.

— А вы думаете у сотрудников ОМОН есть время с вами тут сидеть?

***

Чую, як судзяць жанчыну, якая заступілася каля Стэлы за хлопцаў, якіх цягнулі ў аўтазак па зямлі:

— Вы признаете вину?

— Если вина заключается в том, что я не могу терпеть насилие и беспредел в стране и выражаю солидарность с белорусами, которые против беззакония, то я виновна.

— 15 суток.

***

Слуханне маёй справы пачынаецца ўжо пасля 18, у калідоры, праз скайп. Дзіўлюся, што суды працуюць пасля шасці. Але мне тлумачаць, што зараз гэта норма. Працы шмат. Праўда, у 19.00 суддзя Лідзія Целіца, не паспеўшы і пачаць, усё ж кажа, што яе працоўны дзень скончаны — працягнем заўтра. Разумею, судзіць мяне, пакуль я не адсядзела максімум з трох сутак да суда, неяк не вельмі. У выніку на наступны дзень суд пачынаецца ўжо тады, калі мае трое сутак нават скончыліся.

Праз скайп чутно дрэнна, палову таго, што кажа суддзя і сведкі, я не чую. На мяне губляюць на дзіва шмат часу: апытваюць маіх сведак, выслухваюць — так доўга, што я прапускаю і абед, і вячэру. Праўда, усё гэта ўсё адно бессэнсоўна: ёсць сведка Пятровіч, які працуе пад псеўданімам. Ëн сцвярджае, што я ўдзельнічала ў мітынгу — масавым шэсці са сцягамі і лозунгамі «Жыве Беларусь!» (якое страшнае спалучэнне!), хаця такой падзеі ў суботу 7.11 у горадзе не было. Ëн не памятае, як я выглядала (запомніў мяне выключна па росце), блытае даты затрымання, блытае месца, спасылаючыся на тое, што дрэнна ведае Мінск… Ëн робіць дахалеры памылак, але выключна яго слоў дастаткова, каб даць мне 15 сутак.

Дзея чацвёртая: Цэнтр ізаляцыі правапарушальнікаў — перапоўненыя камеры і поўны цынізм

У суседняе памяшканне на Акрэсціна мяне пераводзяць ноччу. Ужо быў адбой, і таму я рызыкнула пасціраць адзіныя шкарпэткі і майткі, памыць галаву кавалкам гаспадарчага мыла, а ў выніку пайшла на вуліцу ў вільготных рэчах.

У ЦІП колькасць мацюкоў і пагроз у паветры зашкальвае. Тут мы ўжо ў статусе асуджаных. На сцяне вісіць плакат: «Не суди меня за прошлое: я в нем больше не живу». Я потым буду бачыць яго не раз, разважаючы, як адкажуць за сваё мінулае тыя, хто цяпер «судзіць» па-за законам.

Мы з новымі суседкамі (дзве з іх пенсіянеркі, у іх ёсць праблемы са здароўем, але каго гэта хвалюе) апынаемся ўпяцёх у камеры на чатырох. Як пасля высветліцца, гэта нам яшчэ пашанцавала: у асноўным у камеру на 4 засоўвалі і 9, і больш персон. З — запатрабаванасць. Акно ў новай «хаце» было зламаным: ты трапляў нібыта ў лядоўню. Усе просьбы неяк яго прычыніць супрацоўнікамі ігнараваліся (самастойна гэта было зрабіць немагчыма, бо шлях да яго перакрывала рашотка. Ігнараваліся і просьбы выдаць бялізну. Так і леглі спаць у верхнім адзенні (я — без), абдымаючыся і калоцячыся ўсю ноч і наступны дзень.

Акно рамантуюць толькі перад наступнай ноччу са словамі: «Напішаце пасля, якія мы тут добрыя». Ага, і тое, што да Міс Беларусь Волі Хіжанковай у камеру спецыяльна засялілі дзвюх смярдзючых бамжых, таксама дадам.

Ужо зранку нас без сняданку забіраюць з камеры: «Хутчэй, збіраем рэчы і на выхад!» Бачу хлопца ў нагавіцах у крыві — білі. Супрацоўнікі смяюцца, калі ён выходзіць з прыбіральні перад транспарціроўкай у Баранавічы: «У тебя что, месячные начались?» Рогат стаіць на ўвесь калідор. Кожнаму, хто няправільна глядзіць у сценку, нагадваюць: «У вас что, *ля, жизнь лишняя?»

Уся гэтая спешка са зборамі патрэбная для таго, каб пасля мы калаціліся ў дворыку некалькі гадзін пры мінусавой тэмпературы — нават мужчыны ў швэдрах і куртках не адчувалі пальцаў. Адзін аддае мне сваю вадалазку — яна сапраўды крыху ратуе.

Пасля 10.00 нас вывезуць у васьмі перапоўненых аўтазаках — мы цынічна праедзем праз натоўп са сваякамі, якія ўжо з ночы займалі чаргу, каб перадаць перадачу. Гэта чацвер, адзіны афііцыйны дзень прыёму рэчаў і прадуктаў — вывозіць людзей і не даваць ім атрымаць на Акрэсціна перадачу ўжо стала традыцыяй.

Пакуль едзем да Баранак, нам пастаянна гудуць машыны. Складваецца ўражанне, нібыта распачалася акцыя салідарнасці аўтошнікаў. Нас суправаджаюць чатыры «канваіры». У нейкі момант ім робіцца сумна. Расказваюць суседзям па плячы, што яны — спецназаўцы і павінны займацца іншымі, высокімі рэчамі, але вось ахоўваюць нас. Ну, і забараняюць мне зазіраць за цёмныя фіранкі, каб пабачыць лес і чыгунку, напрыклад.

Нехта паспеў захапіць кавалак хлеба і наліць ў бутэльку з‑пад крана вады — гэтае багацце гурманаў 23.34 пускаецца па коле. Якія тут ужо асцярогі і каранавірус (пра масачны рэжым амаль па ўсёй краіне мы тады яшчэ не ведаем). Ды і нам маскі мяняюць, праўда, даюць неахвотна.

Дзея пятая: вэлкам ту Баранавічы пад браханне сабак

Нас сустракаюць як зорак: праходзім па шматлюдным калідоры славы пад браханне службовых сабак. Рукі за спінай, вочы ў зямлю. Пад 30 жанчын запіхваюць у паўпадвальнае памяшканне. Там холадна, сцены чорныя, усе ў цвілі. Жалезныя нары нібыта яшчэ з дарэвалюцыйных часоў, калі будынак узводзілі. На падлозе — вялікая лужына, якая цягнецца ад санвузла. Смярдзіць цыгарэтамі, брудам.

Паспяваем падзяліцца адна з адной грабянцом — хаця б разок за пятыя суткі прычасацца, бо ў большасці іх адбіралі яшчэ ў РУУС. Размяркоўваем на кожную пракладкі — у каго колькі ёсць.

Сярод нас — дачка міліцыянера, які хацеў звольніцца, і цяпер яму помсцяць. Пенсіянерка, якая бачыла, як у РУУС білі, і прастаяла на расцяжцы ў двары цягам шасці гадзін, дзяўчына, якая абараняла свайго хлопца ад АМАП. Менеджарка, якую затрымалі, бо ў яе «типичный зомби-взгляд змагарки»…

Мы адмаўляемся верыць, што ў такіх умовах магчыма жыць. Але частку жанчын у гэтым трэшы і пакідаюць, пасля толькі на паўдні хаваючы гэты факт ад праверкі. Нас жа пасля агляду рэчаў і пары прысяданняў галышом пераводзяць у камеру №95 — цяпер там 21 жанчына на 19 месцаў. Сярод асуджаных — выкладчыца МДЛУ, супрацоўніца філармоніі, пенсіянеркі, журналісткі, студэнтка, менеджарка гатэля, сео-спецыялістка, настаўніца, кандытарка, піяршчыца, дызайнерка… Апошнюю затрымалі на Хэлаўін: ішла па горадзе з мятлой у касцюме вядзьмаркі. Вось так і затрымалі. У выніку — артыкулы 23.34 і 23.4 КоАП (апошняе, відаць, за мятлу).

У дзяўчат засталася ежа з мінулай перадачы — так што мы зноў, дзякуючы іх гасціннасці, упершыню за суткі ямо: хрумкаем арэхамі і печывам. Ну і мы прыехалі не з пустымі рукамі, а хоць з якімі навінамі з нядаўняй волі.

***

Амаль штодзень прачынаемся ў 6.00 пад гімн Беларусі. Пад стукі палкай па жалезных дзвярах і крыкі «Подъем, *ля!» ён набывае новы сэнс — адразу так хочацца любіць краіну і павысіць градус патрыятызму, ага.

Праўда, асабліва настойлівыя і бадзёрыя зранку штораз замяняюць у сказах «жыві Беларусь» на «жыве». Гэтыя ж «жыве» выдрапаныя паўсюль: на стале, лыжках, талерках, паміж радкоў сканвордаў, нават у шпацырным дворыку, куды нас зводзяць 2 разы на хвілін 15 (гадзіннікаў жа няма, і час падказвалі не заўсёды, арыенціры — уласныя).

***

У Баранавічах кормяць куды лепш: кухня амаль хатняя. Ëсць толькі праблема, якую неяк на калідоры, пакуль людзі чакалі агляд доктара, агучыла кухарка: прадуктаў планавалі на 500 чалавек, а нас тут 1000 у выніку сядзіць. Таму рэцэпты паўтараюцца па коле: гарохавы суп, аўсянка ці сечка, капуста, пярлоўка, макароны ці бульба з нечым накшталт тушонкі зверху. На кожную вячэру даюць 1—2 талеркі путасу на ўсіх — так часта рыбу я не ела ніколі.

Вада з‑пад крана толькі халодная, часам атрымліваецца выкленчыць кіпяцільнік (і заадно каб уключылі разеткі для яго хаця б на нейкі час) — разводзім цёплую ваду з халоднай у бутэльках і так пакрысе мыемся над самай важнай дзіркай у падлозе (якая пастаянна забіваецца, а вантуз — адзін на ўсё СІЗА і зламаўся).

***

Тут ужо хапае і сканвордаў, і кніжак, і нават ёсць даміно з шашкамі. Гуляем у «Мафію», «Кракадзіла», «Стыкеры», «Што? Дзе? Калі?». Спяваем «Пагоню» і «Перамен». Частка вучыць італьянскую і ангельскую, пакуль не сыходзяць выкладчыцы. Па памяці згадваем вершы, запісваем на паперу, множым і чытаем іх услых. Нехта асвойвае фэйс-фітнэс.

Асадкі не забароненыя, але іх пастаянна забіраюць і не кладуць у перадачы — пішам усё алоўкамі, асадкі — толькі для таго, каб падпісаць канверт.

З лістамі ўвогуле асобная тэма. Яны сапраўды — галоўная падзея кожнага дня (калі даходзяць). З іх даведваемся пра збой на АЭС, сітуацыю з каранавірусам, забойства на плошчы Перамен… У нейкі момант ловіш сябе на думцы, што вяртацца ў такую рэальнасць цяжка. Страшней, чым жыць у СІЗА.

Самыя добрыя і мімімішныя лісты чытаюцца ўслых — гэта падтрымка для тых, каму не прыйшло нічога.

Лісты сартыруе доктар: праз тое, што частка турэмшчыкаў злягла з каронай, ён, здаецца, увогуле за ўсіх. Тым больш асноўныя абавязкі выконваць атрымліваецца не заўсёды: у аптэчцы не хапае нават простых супрацьвірусных прэпаратаў.

Доктар увечары адкрывае кармушкі і пачынае выкрыкваць прозвішчы: у адказ мы павінны крыкнуць нумар камеры, калі названы чалавек сядзіць у нас. Так праходзяць гадзіны. Пасля лісты яшчэ пройдуць цэнзуру і працэнтаў 50 мы так і не ўбачым. Будзем не раз чуць нейкую быццам крыўду турэмшчыкаў: «Блін, ім пішуць столькі, быццам яны тут на некалькі год засталіся». Але асаблівы «трыгер» у цэнзараў на нешта англамоўнае, замежнае: мне нават не перадалі мой падручнік па інглішы. Хаця што тут далёка хадзіць: з намі сядзіць дзяўчына, якая прыехала ў Беларусь да бацькоў з Польшчы (асабліва небяспечнай для Беларусі краіны, вы ж памятаеце). У выніку яе і сяброў затрымалі ў кавярні спачатку на 15 сутак, пасля яшчэ на 10 (кагосьці — на 15). Нібыта за марш, на якім яны нават не былі. Сведкам выступаў «супрацоўнік міліцыі», які дадаў пра сябе важнае і абсурднае:

— В простонародье я известен как тихарь.

Калі дзяўчат у апошні момант не выпускаюць на волю, затрымаўшы зноў, калі яны ўжо склалі свае матрасы, многія пачынаюць плакаць. Кожны думае, што такі ж лёс можа напаткаць і іх. Групавы сеанс слёз.

***

Перад выходнымі падсяляюць чатырох студэнтак — будучых эканамістаў. За акцыю салідарнасці працягласцю ў хвілін 10 іх пасля высочвае цэлы атрад. Адну «прыдушваюць» бел-чырвона-белым сцягам, спрабуючы запужаць. Пасля ён валяецца на падлозе, як ануча. Дзяўчаты суперначытаныя і разумныя, добра ведаюць замежныя мовы. Яны разумеюць, што іх, хутчэй за ўсё, пасля сутак адлічаць, але такія дакладна не прападуць.

***

Праз шчыліну ў камеры атрымліваецца перагаворвацца з хлопцамі з суседняй. У нейкі момант яны агаломшваюць тым, што да іх заходзіў у госці пацук. Назвалі Джэры. Што ж, мы так ужо сумуем па жывых істотах, што і самі былі б радыя Джэры.

***

У Рэмарка вычытваю, што «паліцыя часцей за астатніх затрымлівае рамантыкаў». Па ходу, беларусы — рамантыкі на ўсе 200—300%. Калі крыху запавольваешся і глядзіш на ўсё, нібы з боку — здаецца, што ўсё гэта нейкае кіно, у якім мы граем ключавыя ролі. Узрост нашай камеры агулам — ад 18 да 67 год.

***

На 11‑я суткі трапляем у душ. Да нас там мыюцца зэкі, пахне не лепшым чынам, яны ў калідоры сустракаюць нас працяглым цоканнем, але нам ужо даўно пляваць на такія рэчы. У нас проста ёсць каля 10 хвілін, каб змыць увесь бруд і пыл ды ўбачыць пры лепшым святле, колькі сінякоў табе падарылі жалезныя трох’ярусныя нары.

Дарэчы, пра святло: у камеры заўсёды гарэла дзённае. А ў апошнія дні на ноч уключалі і начное — комба. Відаць, шыкуюць пасля запуску АЭС.

***

Пенсіянерка, якую прывозяць з марша людзей з інваліднасцю, падчас знаёмства занадта падрабязна распавядае дэталі забойства Рамана Бандарэнкі: яна жыве недалёка ад плошчы Перамен.

Усіх зноў накрывае, у тым ліку ад асэнсавання: пасля сутак гэтая вайна з народам працягнецца. Гэтыя суткі — ніякі не канец, а толькі пачатак. Працяг.

***

Апошнія гадзіны да «званка» цягнуцца асабліва доўга. Супрацоўнікі СІЗА згадваюць, што я журналіст, і пытаюцца, ці не было мне сумна — у мяне ж была выдатная кампанія. Кампанія сапраўды добрая, і ўсе гэтыя людзі за два тыдні зрабілі б шмат карысных спраў для краіны. Але краіна, дзяржава ізалюе дабро.

Сустракаюць усіх на волі як герояў. Праўда, калі даведваюся, колькі журналістаў затрымалі, пакуль мяне не было «анлайн», радасці амаль не застаецца. Раю ўсім і асабліва цяпер Кацярыне Барысевіч, Кацярыне Андрэевай і Дар’і Чульцовай хутчэй ночыць дома.

Першыя хвіліны пасля вызвалення

P.S. У першы ж вольны дзень я пайшла вызваляць і тэлефон, арышт з якога суд Маскоўскага раёна зняў яшчэ на мае чацвёртыя суткі. Не аддавалі мне яго некалькі гадзін, трымаючы ў закладніках, пакуль я не аплачу 140 рублёў за харчаванне ў «санаторыі». Усім пляваць, што па законе на гэта даецца 30 дзён і што арышт быў даўно зняты. Міліцыянеры ўпэўнівалі ў тым, што на мабільны накладзены новы арышт, два тыдні таму нейкім унутраным распараджэннем. Паказаць яго нам, праўда, чамусьці адмовіліся. Пасля пары скаргаў і ціску тэлефоны вярнулі. Не вядзіцеся на такія прыколы.

Лайфхакі:

• гумкі ад выкарыстаных масак — замест гумак для валасоў (у многіх забіралі) і шнуркоў у абутку

• зубачысткі — каб зашываць дзіркі ў рэчах

• пакеты — замест тапак, каб схадзіць у душ

• навалачка — замест ручніка для галавы

• кубак — каб нарэзаць яблыкі на кавалкі

• шакалад — каб напісаць важны тэлефон на абгортцы пры адсутнасці алоўкаў і асадак