У канцы лістапада ў 31-ы раз адбудзецца цырымонія ўзнагароджання прэміяй «Рэпарцёраў без межаў» (RSF) за свабоду прэсы. Адна з намінантак — Марына Золатава, якая цяпер знаходзіцца ў зняволенні. Яе вылучылі ў катэгорыі «Мужнасць».
Цырымонія адбудзецца 28 лістапада ў Бруселі. У гэтым годзе на прэмію вылучаны 21 намінант з 18 краінаў. У тым ліку 13 рэпарцёраў, 5 фотакарэспандэнтаў, два СМІ і адна асацыяцыя журналістаў. Апроч трох традыцыйных намінацыяў — «Мужнасць», «Уздзеянне», «Незалежнасць» — з’явілася новая катэгорыя. Гэта фотапрэмія, якая называецца «Лукас Далега-SAIF». Яна носіць імя маладога фатографа, які быў забіты ў 2011 годзе туніскай паліцыяй падчас асвятлення пратэстаў. Новая намінацыя падтрымліваецца Таварыствам аўтараў візуальных мастацтваў і фатаграфіі (SAIF).
Галоўная рэдактарка Tut.by Марына Золатава, якая была асуджаная на 12 гадоў зняволення, вылучана на прэмію ў намінацыі «Мужнасць». Апроч яе ў гэтай катэгорыі — журналісты з Гаіці, Пакістана, Егіпта і Ірана. Хто яны?
ПРЫ ПАДТРЫМЦЫ ЧЫТАЧОЎ | PATREON
Беларусь. Марына Золатава
Беларускую журналістку «Рэпарцёры без межаў» называюць сімвалічнай фігурай, якая заўсёды люта абараняла незалежнасць свайго СМІ і медыя ў цэлым, нягледзячы на неаднаразовы пераслед. RSF цытуе зняволеную галоўную рэдактарку Tut.by: «"Вінаваціць СМІ ва ўсіх праблемах — гэта ўсе роўна, што крыўдзіцца на люстэрка", — напісала яна за дзень да вынясення прысуду. Яна працягвае пісаць і адпраўляць паведамленні надзеі з турмы, каб супрацьстаяць дэгуманізаваным наступствам турэмнай сістэмы».
Гаіці. Роберсан Альфонс
Журналіст газеты Le Nouvelliste і рэдактар навінаў Radio Magik9 актыўна асвятляў палітычныя падзеі і злачынствы мясцовых злачынных груповак. У кастрычніку 2022 года (у той год у Гаіці былі забітыя шэсць журналістаў) ён перажыў замах. Па яго аўтамабілю вялася мэтанакіраваная стральба. Машыну літаральна зрашэцілі кулямі — рэпарцёр атрымаў цяжкія раненні. Злачынцы дагэтуль не знойдзеныя.
Роберсану Альфонсу прыйшлося з'ехаць у ЗША, ён працягвае працаваць для газеты і радыёстанцыі, але цяпер дыстанцыйна.
Іран. Элаха Махамадзі і Нілафар Хамідзі
Журналістка іранскай газеты Ham-Mihan Элаха Махамадзі і яе калежанка Нілафар Хамідзі з выдання Al Sharq (арабская штодзённая газета, якая выдаецца ў Катары) былі арыштаваныя ў пачатку іранскіх пратэстаў у 2022 годзе. Ім прысудзілі вялікія тэрміны (12 і 13 гадоў, адпаведна) «за супрацоўніцтва з варожай краінай ЗША», «за змову супраць бяспекі краіны» і «за прапаганду супраць бяспекі краіны». Гэта была жорсткая помста іранскага рэжыму за асвятлення падзеяў, якія адбываліся пасля забойства рэлігійнай паліцыяй за парушэнне ісламскага дрэс-кода 22-гадовай Джыны Махса Аміні.
Гэтыя дзве журналісткі сталі сімваламі іранскага пратэснага руху, падкрэсліваецца ў заяве «Рэпарцёраў без межаў».
Пакістан. Беназір Шах
Галоўная рэдактарка GEO Fact Check (тэлевізійнага праекта па фактчэкінгу пакістанскага тэлеканала Geo Television) і намеснік рэдактара амерыканскага часопіса Newsweek узначаліла рух супраць кампаніі кіберзапужвання, накіраваную супраць журналістак, якія дэманструюць занадта вялікую незалежнасць ад афіцыйнай лініі грамадзянскіх і ваенных уладаў.
Беназір Шах асвятляла вельмі далікатныя палітычныя і рэлігійныя пытанні, напрыклад, кампанію вакцынацыі ад поліяміеліту, якую літаральна ненавідзяць ісламісты Пакістана, а таксама феномен жанчын-смяротніц.
Егіпет. Махамед Радван
Махамед Радван вядомы як Махамед Кісларод дзякуючы свайму блогу Egypt's Oxygen. Ён быў асуджаны на пяць гадоў турмы і вызваліўся толькі ў 2019 годзе. Улады забаранялі яму займацца блогерствам, аднак калі ўспыхнулі пратэсты ў верасні 2019-га, ён асвятляў гэтыя падзеі. Яго прыхільнасць праву на інфармацыю была расцэненая ўладамі як акт непадпарадкавання.
Блогера арыштавалі і прысудзілі яшчэ да пяці гадоў пазбаўлення волі за «публікацыю ілжывых навін». У сённяшнім Егіпце імя Махамеда Кісларода з'яўляецца сінонімам смелай журналістыкі.
Чытайце яшчэ:
6 лістапада Марына Золатава адзначае Дзень народзінаў. Трэці год за кратамі
Дзве журналісткі, арыштаваныя падчас іранскіх пратэстаў, асуджаныя на вялікія тэрміны
«Рэпарцёры без межаў» правялі акцыю салідарнасці з беларускімі зняволенымі журналістамі ў 12 краінах